Achtergrond
Vrijheidsbeperkende maatregelen zoals afzondering en fixatie zijn veelbesproken en omstreden. Er is geen resoluut wetenschappelijk bewijs dat afzondering en fixatie het welzijn en de gezondheid verbeteren. Wel is aangetoond dat de toepassing van afzondering en fixatie nefaste gevolgen heeft voor zorggebruikers, hulpverleners en hun werkrelatie. Daar is consensus over.
Toch is het in de praktijk niet altijd vanzelfsprekend om afzondering en fixatie te vermijden. En als ze onvermijdelijk zijn, de maatregelen menswaardig, veilig en mensenrechtenconform toe te passen.
Daarom ontwikkelde het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin twee multidisciplinaire richtlijnen (MDR) voor de preventie en toepassing van afzondering en fixatie, één voor de brede residentiële jeugdhulp en één voor de geestelijke gezondheidszorg voor volwassenen.
Doel
Met het project ‘Omgaan met VBM’ ondersteunen we het werkveld van de brede residentiële jeugdhulp en de residentiële geestelijke gezondheidzorg bij de invoering van de richtlijnen over afzondering en fixatie.
We brengen daarbij de noden van deze sectoren in kaart en stemmen het projectaanbod hier zoveel mogelijk op af.
Daarnaast maken we het aanbod van dit project toegankelijk voor het bredere zorgverleningslandschap.
Dit doen we concreet door:
- een digitaal platform te ontwikkelen met informatie over de aanbevelingen die in de richtlijnen en hoe je daarmee aan de slag gaat.
- een aanbod van praktijkgerichte ondersteuning uit te bouwen voor organisaties en hulpverleners.
- informatieverspreiding en competentieversterking structureel te verankeren.
Help ons om dit platform, het aanbod en de informatie toe te spitsen op wat jij nodig hebt! Dat kan door ons feedback te geven.
Partners
Financiering en opvolging door het Departement Zorg in samenwerking met het agentschap Opgroeien en het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.
Uitvoering door de 3 partnerorganisaties:
SAM, steunpunt Mens en Samenleving
SAM, steunpunt Mens en Samenleving is er voor al wie maatschappelijk kwetsbare mensen ondersteunt. Voor sociale professionals is SAM een kennishub en expertisecentrum. SAM versterkt en verbindt ook organisaties in het sociale werkveld, door hun medewerkers met raad en daad te ondersteunen. SAM adviseert ook overheden om hun beleid voor mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties te verbeteren.
Psyche
Psyche is een relatief nieuwe naam in het landschap van de geestelijke gezondheidszorg. Psyche is het expertisecentrum geestelijke gezondheid (ggz) in Vlaanderen. We bieden forum aan de zorgprofessionals en belanghebbenden om kennis en good practices te delen. Waar nodig en mogelijk zetten we procesbegeleiding op om de samenwerking binnen de ggz en tussen de ggz en andere sectoren te versterken en verbeteren. Daarnaast zet Psyche ook in op de beeldvorming over geestelijke gezondheid via de informatie en campagnes van Te Gek!?, Tenslotte bewaken onze onafhankelijke ombudspersonen van OOGG de correcte toepassing van de patiëntenrechten in de ggz.
Icoba
ICOBA is een kennis- en expertisecentrum rond grensoverschrijdend en agressief gedrag voor de Vlaamse social profit. Wij stimuleren en ondersteunen organisaties om dit thema structureel en integraal aan te pakken.
De 3 partnerorganisaties werken nauw samen met het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Het Steunpunt WVG schreef de richtlijnen over afzondering en fixatie. Ze toetsen de inhoud van het platform Omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen aan de inhoud van de richtlijnen en integreren feedback in hun toekomstig onderzoek naar deze thema’s.
Het project loopt tot 31/12/2025 en wordt daarna geïntegreerd binnen de werking van de drie projectpartners.