Dit materiaal ondersteunt je om vrijheidsbeperkende maatregelen als afzondering en fixatie te vermijden. Voor situaties waarin deze maatregelen het laatste redmiddel zijn, ondersteunt dit materiaal je om afzondering en fixatie bewust, veilig en humaan toe te passen.
Als basis dienen de multidisciplinaire richtlijnen (MDR) over afzondering en fixatie van het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.
In de bibliotheek staat materiaal waar in de richtlijn naar verwezen wordt, materiaal van de projectpartners en andere interessante verwijzingen.
Richtlijnen
De richtlijn rond de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de residentiële geestelijke gezondheidszorg voor volwassenen.
De richtlijn rond de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de brede residentiële jeugdhulp.
Bibliotheek
| Afbeelding | Titel | Samenvatting | Categorieën | Tags | hf:doc_categories | hf:doc_tags | hf:file_type |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Toolkit: Zorg zelf voor minder VBM in de GGZ | Deze toolkit is bedoeld voor GGz-teams die zelf aan de slag willen in hun organisatie … | Toolkit | GGZ, Organisatiebeleid, Preventie | toolkit | ggz organisatiebeleid preventie | |
| Artikel Evaluatie na dwang | Het evalueren van dwang met zorgontvangers en zorgverleners is een belangrijke strategie om dwangtoepassingen, waaronder … | Methodiek, Procedure | Afzondering, Agressiebeleid, Evaluatie, Na uitvoering, Preventie, Toepassing | methodiek procedure | afzondering agressiebeleid evaluatie na-uitvoering preventie toepassing | ||
 | Safety Plan: persoonlijk veiligheidsplan suïcidepreventie | Dit is een evidence-based instrument dat de hulpverlener samen met de suïcidale persoon kan gebruiken. … | Methodiek, Reflectie-instrument | Suïcide; Signaleringsplan; Preventie | methodiek reflectie-instrument | suicide-signaleringsplan-preventie | |
 | Handreiking Patiëntenparticipatie rond veilige zorg in de GGZ (NL) | Deze Nederlandse brochure hoort bij het nationale patiëntveiligheidsprogramma ggz Veilige zorg, ieders zorg. De belangrijkste … | Handreiking | Beleid, Organisatiebeleid, Participatie | handreiking | beleid organisatiebeleid participatie | |
| Familiereflex | Naastbetrokkenen kunnen veel betekenen in de zorg voor cliënten. Allereerst kennen zij de cliënt goed … | Overzicht | GGZ, Organisatiebeleid, Participatie, Preventie | overzicht | ggz organisatiebeleid participatie preventie | www | |
 | De richtlijnen: overzicht van verhouding | Een poster van het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. | Visual of poster | Onderzoek | visual | onderzoek | png |
| Begrippenkader voor gedeelde taal | Weet jij wat precies bedoeld wordt met alle woorden in verband met afzondering en fixatie … | Overzicht | Beleid, Onderzoek, Overheid, Preventie | overzicht | beleid onderzoek overheid preventie | www | |
| Reflectiebrochure emotionele ontwikkeling: De juiste vraag? | Uitgebreide ‘reflectiebrochure’. Als je eenmaal een beeld hebt van de emotionele ontwikkeling van een cliënt, … | Methodiek, Reflectie-instrument | Emotionele ontwikkeling, Hulpverlener, Preventie, Suïcide; Signaleringsplan; Preventie, Team | methodiek reflectie-instrument | emotionele-ontwikkeling hulpverlener preventie suicide-signaleringsplan-preventie team | ||
 | Mentaliseren | Een kompas voor het afstemmen van je ondersteuning op de emotionele ontwikkelingsnoden van cliënten, waardoor agressief gedrag opmerkelijk vermindert. | Overzicht | Hulpverlener, Preventie, Team | overzicht | hulpverlener preventie team | www |
 | E-learning steunfiguren | Ontdek de rol van de vertrouwenspersoon en de vertegenwoordiger. | E-learning | Preventie | e-learning | preventie | www |
 | e-learnings DRM | SAM ontwikkelde een gratis e-learning platform om praktijkwerkers te informeren over het nieuwe Decreet Rechtspositie … | E-learning | Beleid, Decreet, Preventie, Regelgeving | e-learning | beleid decreet preventie regelgeving | www |
 | Positief leefklimaat | Ontdek hier welke elementen een positief leefklimaat omvat en hoe je dat realiseert. | Overzicht | Beleid, Preventie, Team | overzicht | beleid preventie team | www |
 | Vertaalslag van de richtlijn | Een overzicht van de inhoud van de MDR. | Overzicht | overzicht | |||
 | E-learning spanning, escalatie en agressief gedrag | Ontdek wat spanning, escalatie en agressief gedrag precies zijn en krijgt inzicht in mogelijke oorzaken en beïnvloedende factoren. | E-learning | Agressie, Agressiebeleid, Hulpverlener, Preventie | e-learning | agressie agressiebeleid hulpverlener preventie | www |
 | Dwang van groot naar klein | Inventariseer en bespreek voorbeelden van dwang in je organisatie. | Methodiek | Preventie, Team | methodiek | preventie team | www |
| Support & InterventieTeam SIT PmH | SIT is een dienstverlening met tijdelijke ondersteuning van personen met een verstandelijke, complexe beperking en … | Hulplijn | Handicap, Hulpverlener, Preventie, Team, Uitvoering | hulplijn | handicap hulpverlener preventie team uitvoering | www | |
 | Sorrybox | De Sorrybox verzamelt methodieken, visieteksten en ideeën voor herstelgericht werken. | Methodiek | Hulpverlener, Preventie, Team | methodiek | hulpverlener preventie team | www |
 | Engagementsverklaring | Bewust(er) omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen: 10 uitgangspunten. | Overzicht | Beleid, Preventie | overzicht | beleid preventie | |
 | Omgaan met Trauma: Toolkit | EEN TOOLKIT ROND TRAUMASENSITIEVE STEUN VOOR KINDEREN EN JONGEREN Kinderen en jongeren die een trauma … | Toolkit | Hulpverlener, Jeugdhulp, Preventie, Trauma, Traumasensitieve zorg | toolkit | hulpverlener jeugdhulp preventie trauma traumasensitieve-zorg | www |
 | Alles rond Omgaan met Agressie | ICOBA is een kennis- en expertisecentrum rond grensoverschrijdend en agressief gedrag voor de Vlaamse social … | Methodiek, Overzicht, Procedure, Reflectie-instrument | Agressie, Agressiebeleid, Beleid, Hulpverlener, Organisatiebeleid, Preventie | methodiek overzicht procedure reflectie-instrument | agressie agressiebeleid beleid hulpverlener organisatiebeleid preventie | www |
| 4 innoverende praktijken uit psychiatrische ziekenhuizen | Alternatieven voor dwang en isolatie gaan uit van meer gelijkwaardigheid, nabijheid en menselijkheid in de … | Goede praktijk | Beleid, Hulpverlener, Organisatiebeleid, Preventie | goede-praktijk | beleid hulpverlener organisatiebeleid preventie | www | |
| Kader sociaal emotionele ontwikkeling | Wie de emotionele ontwikkeling van mensen herkent en begrijpt, stuurt zijn verwachtingen bij en kan … | Overzicht | Emotionele ontwikkeling, Hulpverlener, Preventie, Suïcide; Signaleringsplan; Preventie | overzicht | emotionele-ontwikkeling hulpverlener preventie suicide-signaleringsplan-preventie | www | |
 | Bouwstenen om regels en afspraken te maken. | Regels maken die bijdragen tot een positief leefklimaat. | Overzicht | Preventie, Team | overzicht | preventie team | www |
 | Kijk met andere ogen naar vrijheidsbeperking | Onderzoek de verschillende vormen van vrijheidsbeperking in jouw team. | Methodiek | Beleid, Preventie, Team | methodiek | beleid preventie team | www |
 | Rustbox | Met deze theoretisch onderbouwde tool reguleer je het stressniveau en verlaag je de spanningsopbouw. | Methodiek | Hulpverlener, Preventie, Team | methodiek | hulpverlener preventie team | www |
 | Alternatievenbundel Vilans | Ruim 85 alternatieven voor onvrijwillige zorg. | Overzicht | Beleid, Team | overzicht | beleid team | |
 | Jason | Deze documentaire brengt de gevolgen in beeld van een verblijf van 13 maanden in Nederlandse voorzieningen voor gesloten jeugdzorg. | Casus, Video | Afzondering, Getuigenis, Jeugdhulp | casus video | afzondering getuigenis jeugdhulp | www |
 | Hoe blijf ik rustig tijdens een incident? | Professioneel reageren op het moment van grensoverschrijdend of agressief gedrag. | Overzicht | Hulpverlener, Toepassing | overzicht | hulpverlener toepassing | www |
 | Opwindingsdelier: Factsheet voor politie, beveiliging en hulpverlening | Het opwindingdelier is een ernstig en acuut gezondheidsprobleem dat zich toont als ongerichte agressie, vaak … | Handreiking | Agressie, Alcohol en drugs, Hulpverlener, Politie | handreiking | agressie alcohol-en-drugs hulpverlener politie | |
 | Aan de slag met signaleringsplannen | Aan de slag met signaleringsplannen Een signaleringsplan is een individueel plan op maat van de … | Handreiking | Beleid, Hulpverlener, Preventie, Signaleringsplan | handreiking | beleid hulpverlener preventie signaleringsplan | |
 | CCE kennisproducten en kennisbank (NL) | In Nederland kunnen zorgverleners uit alle zorgsectoren bij CCE terecht voor kennis en ervaring bij … | Casus, Goede praktijk, Inspirerende praktijk, Overzicht, Podcast, Toolkit, Video | Agressie, Beleid, Getuigenis, GGZ, Handicap, Jeugdhulp, Preventie, Trauma, Zelfbeschadiging | casus goede-praktijk inspirerende-praktijk overzicht podcast toolkit video | agressie beleid getuigenis ggz handicap jeugdhulp preventie trauma zelfbeschadiging | www |
 | Overzicht Departement Zorg | Op deze pagina van het Departement Zorg vind je een overzicht van beleidsmaatregelen, richtlijnen en … | Overzicht | Beleid, Decreet, Inspectie, Overheid, Regelgeving | overzicht | beleid decreet inspectie overheid regelgeving | www |
 | Multidisciplinaire richtlijn voor de brede residentiële jeugdhulp | De richtlijn rond de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de brede residentiële jeugdhulp. | Richtlijn | Beleid, Hulpverlener, Preventie, Team, Toepassing, Uitvoering | richtlijn | beleid hulpverlener preventie team toepassing uitvoering | |
 | Best Practices rondom Dwangreductie in de GGZ | Een overzicht aan alternatieven voor afzondering en fixatie. | Inspirerende praktijk | Alternatieven, Beleid, Onderzoek, Organisatiebeleid, Preventie, Team | inspirerende-praktijk | alternatieven beleid onderzoek organisatiebeleid preventie team | |
 | Factsheet: geweld onder invloed beïnvloeden | Geweld onder invloed beïnvloeden Agressief gedrag onder invloed van alcohol en drugs is een specifieke … | Handreiking | Agressie, Alcohol en drugs | handreiking | agressie alcohol-en-drugs | |
| Safewards | Safewards is een op groot internationaal onderzoek gebaseerd model om conflicten en dwang op psychiatrische … | Methodiek, Overzicht | Beleid, GGZ, Preventie | methodiek overzicht | beleid ggz preventie | www | |
 | E-learning: voorkom spanning, escalatie en agressief gedrag | In deze derde e-learning van het project ‘Omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen’ leer je hoe je … | E-learning | Agressie, Hulpverlener, Preventie, Zelfbeschadiging | e-learning | agressie hulpverlener preventie zelfbeschadiging | www |
| Getuigenis: verminderen van dwang in de GGZ (NL) | Yolande Voskes is docent VUmc en onderzoeker GGz Breburg en expert rond ethiek en de … | Video | Getuigenis, Hulpverlener | video | getuigenis hulpverlener | www | |
 | SP-Reflex: Online leerplatform Suïcidepreventie | “SP-Reflex” is het online leerplatform van het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP). Het biedt wetenschappelijk onderbouwde … | E-learning, Methodiek, Overzicht | suïcide, zelfdoding, zelfmoord | e-learning methodiek overzicht | suicide zelfdoding zelfmoord | www |
| Beslissingsbekwaamheid beoordelen: tool | Hoe schat je in of je cliënt beslissingsbekwaam is? Wanneer betrek je de vertegenwoordiger? Is … | Meetinstrument, Methodiek, Voorbeelddocument | Beslissingsbekwaamheid, Checklist, Evaluatie, Vertegenwoordiger | meetinstrument methodiek voorbeelddocument | beslissingsbekwaamheid checklist evaluatie vertegenwoordiger | ||
 | Vrijheidsbeperking in het ziekenhuis V&VN | Verpleegkundigen en verzorgenden spelen een essentiële rol in het terugdringen van vrijheidsbeperking. | Handreiking | Beleid, Preventie, Toepassing, Uitvoering | handreiking | beleid preventie toepassing uitvoering | |
 | Documentaire Rotjochies | Nederlandse ontspoorde pubers, gewend aan stoer doen, liegen, rottigheid en contact met politie, krijgen op … | Video | Getuigenis, Jeugdhulp, Preventie | video | getuigenis jeugdhulp preventie | html |
| Handreiking effectieve opvang na schokkende gebeurtenissen | Handreiking effectieve opvang na schokkende gebeurtenissen Deze Nederlandse ‘Handreiking effectieve opvang na schokkende gebeurtenissen’ ondersteunt … | Handreiking | Beleid, Na uitvoering, Toepassing | handreiking | beleid na-uitvoering toepassing | ||
 | De draad: info en toolkit | De verhouding tussen hulpverlener en zorggebruiker is bijzonder bepalend voor de dagelijkse sfeer en het … | Boek, Reflectie-instrument | Beleid, Emotionele ontwikkeling, Traumasensitieve zorg | boek reflectie-instrument | beleid emotionele-ontwikkeling traumasensitieve-zorg | www |
 | Psychiatrie op drift – Evy Verbeke | Eind 2011 startte Evi Verbeke als psycholoog in een psychiatrisch ziekenhuis. Ze had er mooie … | Boek | GGZ, Hulpverlener, Organisatiebeleid, Verbinding | boek | ggz hulpverlener organisatiebeleid verbinding | www |
 | VIPA-subsidie | Subsidiekader voor projecten van preventieve infrastructurele maatregelen. | Ondersteuning, Procedure | Beleid, Preventie, Toepassing | ondersteuning procedure | beleid preventie toepassing | www |
 | Leer uit incidenten | Grijp incidenten aan als een kans om te leren en je beleid te verbeteren. | Overzicht | Beleid, Hulpverlener, Preventie, Team, Toepassing | overzicht | beleid hulpverlener preventie team toepassing | www |
| Boek: De-escalatie en dwangreductie | Het boek ‘De-escalatie en dwangreductie’ van Schaftenaar en Ruiter biedt een genuanceerde en praktijkgerichte benadering … | Boek, Overzicht | Agressiebeleid, Beleid, Preventie | boek overzicht | agressiebeleid beleid preventie | ||
 | Herstel na incidenten | Opvang en nazorg van medewerkers, zorggebruikers of naasten. | Overzicht | Na uitvoering, Preventie, Toepassing | overzicht | na-uitvoering preventie toepassing | www |
| Aanpak zelfverwonding bij ernstige verstandelijke beperking | Zelfverwondend gedrag is een heftige vorm van probleemgedrag bij mensen met een matige of (zeer) … | Overzicht | Preventie, Zelfbeschadiging, Zelfverwonding | overzicht | preventie zelfbeschadiging zelfverwonding | www | |
| Poster: de eerste vijf minuten | De aankomst van een nieuwe cliënt, bewoner, jongere,… is altijd een spannend moment. Als je … | Methodiek, Visual of poster | Hulpverlener, Preventie, Team, Uitvoering | methodiek visual | hulpverlener preventie team uitvoering | ||
 | Participatiekompas | Dé wegwijzer voor een krachtige participatieve werking binnen de jeugdhulpverlening. Met praktische handvatten en inspirerende voorbeelden voor zorgprofessionals en hun cliënten. | Reflectie-instrument | Jeugdhulp, Participatie, Team | reflectie-instrument | jeugdhulp participatie team | php |
| E-learning: Spanning, escalatie en agressief gedrag de-escaleren. | Verdiep je kennis en vaardigheden om effectief om te gaan met stresserende momenten en agressie-incidenten. … | E-learning | Agressie, Hulpverlener, Preventie | e-learning | agressie hulpverlener preventie | aspx | |
| Crisisontwikkelingsmodel | Het crisisontwikkelingsmodel van Icoba wordt gebruikt om spanningen bij zorggebruikers vroeg te signaleren en daarop … | Overzicht | Agressie, Preventie | overzicht | agressie preventie | ||
| De eerste vijf minuten: goede praktijk met handige checklists | ‘De eerste vijf minuten, het halve werk’, is een bekende best practice, ontwikkeld door GGZ … | Goede praktijk, Methodiek | Beleid, Checklist, Preventie | goede-praktijk methodiek | beleid checklist preventie | ||
 | Podcast Zie mij | Dit is een podcast over trauma en traumasensitiviteit. Er komen getuigenissen aan bod en professionals … | Podcast | Getuigenis, GGZ, Jeugdhulp, Preventie, Traumasensitieve zorg | podcast | getuigenis ggz jeugdhulp preventie traumasensitieve-zorg | www |
 | Positief werkklimaat | De zorg voor medewerkers is minstens zo belangrijk als de zorg voor de doelgroep. Werkklimaat en leefklimaat spiegelen zich immers aan elkaar. | Overzicht | Beleid, Team | overzicht | beleid team | www |
| Multidisciplinaire richtlijn voor residentiële GGZ volwassenen | De richtlijn rond de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de residentiële geestelijke gezondheidszorg voor volwassenen. | Richtlijn | Beleid, Hulpverlener, Preventie, Team, Toepassing, Uitvoering | richtlijn | beleid hulpverlener preventie team toepassing uitvoering | |
| Wegwijzer bij de inschakeling van patiënten- vertegenwoordigers | Het cliëntenperspectief is een meerwaarde als je algemene afspraken maakt in de organisatie en bij … | Handreiking | Organisatiebeleid, Participatie | handreiking | organisatiebeleid participatie | |
| E-learning: Wet inzake bescherming persoon met een psychiatrische aandoening | Sinds 1 januari 2025 geldt de vernieuwde “Wet inzake de bescherming opgelegd aan een persoon … | E-learning | Beleid, Beslissingsbekwaamheid, GGZ, Regelgeving | e-learning | beleid beslissingsbekwaamheid ggz regelgeving | www |
 | Bewuster omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen | Hulp bij reflectie over het beleid en de toepassing van VBM in jouw organisatie. | Reflectie-instrument | Beleid, Preventie, Toepassing | reflectie-instrument | beleid preventie toepassing |